باسمه تعالی
در پست قبل به صورت اجمالی به بررسی مفاهیم نرمافزارهای آزاد و متنباز پرداختیم. حال میخواهیم ببینیم چگونه میتوان از نرمافزارهای متنباز کسب درآمد و به نوعی از آنها سود برد. در این پست بیشتر به مفهوم متنباز اشاره خواهیم کرد زیرا همانطور که گفتیم متنباز بیشتر به جنبه فنی و تجاری قضیه نگاه دارد و مفهوم نرمافزار آزاد بیشتر به جنبه اخلاقی و فلسفی قضیه.
1. از آن استفاده کنید! در مورد اول باید بگویم لطفا ذهنیتی که از استفادهی نرمافزار در ایران دارید را کنار بگذارید. استفاده از نرمافزارها متنباز به دلیل اینکه اکثر آنها از نظر هزینه رایگان هستند برای بسیاری از افراد، شرکتهای کوچک و حتی شرکتهای بزرگ صرفه اقتصادی خواهد داشت. البته تنها دلیل اینکه بسیاری از افراد از محصولات متنباز استفاده میکنند رایگان بودن آنها نیست بلکه اغلب این نرمافزارها از قابلیتها و امکانات خوبی نیز برخوردار هستند. اجازه دهید چند مثال از کاربر نرمافزارهای متنباز بزنیم. اولین مثال مربوط میشود به شرکت فیسبوک که مطمئنا نیاز به معرفی ندارد و همه میدانیم این شرکت سالانه چه میزانی سود خالص دارد (عملکرد مالی سه ماه اول ۲۰۱۴) . این شرکت از پایگاه داده MySQL به همراه زبان سمت سرور PHP و وب سرور آپاچی استفاده میکند. هر سه اینها متنباز هستند. مهمترین مسالهای که باید مد نظر قرار داد قابلیت این نرمافزارهای متنباز میباشد. میلیاردها کاربر در فیسبوک عضو هستند و اکثر کارهای مدیریتی این شبکه اجتماعی با این نوع نرمافزارها انجام میگیرد. مثال دوم در این مورد است که بسیاری از لوازمی که امروزه از آنها استفاده میکنیم و به نوعی هوشمند محسوب میشوند و نیاز به سیستمعامل تعبیه شده دارند از سیستمعامل لینوکس استفاده میکنند. (فکر کنید روی این ابزارها ویندوز ۸ نصب بود!). اکسسپوینتها، روباتها و پهپادها و ... همه از لینوکس به عنوان سیستمعامل خود استفاده میکنند. مثال سوم درباره خبری است که اخیرا به آن برخوردهام:
اخیرا دولت چین اعلام کرده است که به کمک کنونیکال و اوبونتو، یکی از قویترین سوپرکامپیوترهای دنیا موسوم به Tianhe-2 در استان Guangdong چین که قرار است به کمک دولت چین بیاید که عملیاتهای پردازشی سنگین را به منظور تحلیلهای آماری، سرشماری و دولت الکترونیک انجام دهد، به زودی به Ubuntu Server و OpenStack و ابزار مدیریتی Juju مجهز میشود.
جزئیات بیشتر +
مثال چهارم: مدتی است که دولتیها از خواب زمستانی بیدار شدهاند و تصمیم گرفتهاند به سمت سیستم عامل لینوکس مهاجرت کنند. البته بگذریم از این قضیه که این تصمیم آنها همانند بسیاری از تصمیمات دیگرشان کمی کورکورانه و بدون در نظر گرفتن تمام جوانب است اما چیزی که مهم است این است که حرکت به سمت نرمافزارهای متنباز در بسیاری از دولتها اتفاق افتاده و خواهد افتاد.
همه این مثالها برای این است تا نشان دهم لازم نیست شما کار خاصی انجام دهید تا از نرمافزارهای متن باز سود ببرید. بلکه کافی است آنها را جایگزین نرمافزارهای انحصاری و اغلب پولی خود کنید. (البته مطمئنا به این راحتی که نوشتم نخواهد بود!)
۲. از نرمافزارهای متنباز پشتیبانی کنید. یکی از مدلهای تجاری که میتوان در مورد نرمافزارهای متنباز ارائه کرد این است که به ازای پشتیبانی از این نرمافزارها مبلغی را دریافت کنید. شرکتهایی مانند ردهت با استفاده از همین مدل به درآمدزایی میپردازند. در تاریخ ۲ خرداد ماه ۹۳ ارزش سهام شرکت ردهت در بازار بورس آمریکا (نزدک) ۵۰ دلار است درحالی که ارزش سهام شرکت اوراکل ۴۱.۹۰ شرکت ماکروسافت 4۰.۱۹ شرکت سیسکو ۲۴.۴۲ میباشد.
۳. نرمافزارهای متنباز را آموزش دهید. یکی دیگر از راه حلهایی که میتوان از آن کسب درآمد کرد آموزش نرمافزارهای متنباز از جمله سیستمعامل لینوکس میباشد. یکی از فعالان در این زمنیه در ایران مرکز آموزشی لایتک میباشد.
۴. از آن برای پربار کردن رزومه کاری خود استفاده کنید. شما به عنوان یک فارغالتحصیل رشته آیتی برای اینکه رزومه کاری خود را پر بارتر کنید میتوانید برای مثال یک نرمافزار متنباز کاربردی نوشته و آن را در اینترنت به اشتراک بگذارید. اگر این نرمافزار، نرمافزاری با کیفیت باشد و نظر کاربران را به خود جلب کند قبل از آنکه شما به دنبال کار بگردید کار به دنبال شما خواهد آمد! مشابه همین موضوع درباره دوستانی که در زمینههای دیگر از جمله امنیت کار میکنند صادق است. فرض کنید شما آن کسی بودید که باگ موجود در open ssl را پیدا میکردید. به احتمال زیاد خیلی از شرکتهایی که اهمیت کار شما را درک میکردند خواهان جذب شما میشدند.
۵. به یک متخصص لینوکس تبدیل شوید. همانند دیگر تخصصها در زمینهی کامپیوتر، برای تخصص در زمینه لینوکس و مشتقات آن، بازار کار وجود دارد و این بازار کار بیشتر از آن چیزی است که به نظر میرسد. فقط شما همین را در نظر بگیرید که مسئولین دولتی کمکم به فکر استفاده گسترده از لینوکس افتادهاند و مطمئنا راهی طولانی تا رسیدن به هدف خود دارند و در این راه نیاز به متخصصانی در زمینه لینوکس خواهند داشت.
اطلاعات تکمیلی +
۶. از فرهنگ اهداء (donation) استفاده کنید. البته فرهنگ این کار هنوز در ایران جا نیوفتاده است اما بسیاری از نرمافزارهای آزاد در کنار فعالیت خود نیم نگاهی نیز به کسب درآمد از این راه دارند. البته میزان پولی که از این راه کسب میشود معمولا اندک میباشد، ولی آنچه که در اینجا مهم میباشد جا افتادن فرهنگ اهداء میباشد.
۷. بیایید کمی از خودخواهیمان کم کنیم و اندکی سود برای جامعه خود داشته باشیم. همانطور که میدانید داستان نرمافزارهای آزاد با همین نکته شروع به روایت شدن کرد و تا به اینجا پیش آمده است و توانسته گروههای زیادی را به متن این داستان بکشاند. به امید اینکه ما هم بتوانیم نقشی در این داستان ایفا کنیم.
اینها راههایی بود که بنده در مطالعه در زمینه نرمافزارهای متنباز به آن برخوردهام. آیا شما راه دیگری میشناسید؟ به نظر شما تا چه اندازهای این راهها عملی است؟ آیا تجربهای در زمینهی کسب درآمد از نرمافزارهای متنباز داشتهاید؟
منبع
و البته بیشتر مطالب با استفاده از اطلاعات شخصی نوشته شده است.
امروزه به دلیل قیمت بسیار بالای نرم افزارهای تجاری، اکثر کاربران به نرم افزارهای متن باز روی آورده اند. از مهم ترین دلایل روی آوری به این نرم افزارها می توان به رایگان بودن، پشتیبانی خوب و نسبتا کامل توسط کاربران در سطح جهان و هم چنین امکانات زیاد اشاره کرد. که در بخش امکانات می توان این نکته هم یادآور شد که چون قابلیت اضافه کردن امکانات به صورت نامحدود توسط هر برنامه نویس وجود دارد، توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است تا بتوانند از طریق آن ها یا نیاز خود را برآورده سازند و یا به کسب درآمد بپردازند.
ممنون از پست جامع و مفیدتون
خواستم بگم بر خلاف باور کاربران کامپیوتر، نرم افزارهای متن باز زیادی تولید شده و در حال توسعه هستن. نرم افزارهایی که میتونن جایگزین مناسبی برای بیشتر نرم افزارهای متن بسته ای که به صورت کرک شده روی اکثر سیستم های ما نصب شده، باشن.
میتونید لیست بلند بالایی از این نرم افزارها که از لحاظ کاربردی هم دسته بندی شدن رو در لینک زیر ببینید:
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_free_and_open-source_software_packages
ابهامی که برای اکثر کاربران کامپیوتر برای استفاده از نرم افزار های متن باز پیش میاد اینه که فکر میکنن چون هر کسی میتونه به سورس این نرم افزارها دسترسی داشته باشه پس از لحاظ امنیتی نصب و استفاده از این نرم افزارها مشکل داره.
برای رفع این ابهام باید بگم که معمولاً توسعه دهندگان اصلی این نرم افزارها با استفاده از توابع هش (Hash Functions) سورس اصلی نرم افزار رو هش میکنن. کاربر هم میتونه با هش گرفتن از سورسی که در اختیار داره و مقایسه اون با هش معتبر تولید شده توسط توسعه دهنده اصلی به سالم بودن سورس برنامه پی ببره.
مثلاً هش های معتبر گرفته شده از نسخه های مختلف Ubuntu رو میتونید در لینک زیر ببینید: (تابع هش MD5)
https://help.ubuntu.com/community/UbuntuHashes
لیستی از توابع هش و جزئیات اونا رو میتونید در لینک زیر ببینید:
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_hash_functions
درباره توابع هش و مکانیزم عملکرد اونا بیشتر مطالعه کنید:
http://en.wikipedia.org/wiki/Hash_functions